SHARM EL Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, iklim değişikliği ile çaba noktasında Emisyon Ticaret Sistemi’ni bu yıl sonu hayata geçireceklerini belirterek, “2023 yılı itibarıyla da Emisyon Ticaret Sistemi uygulamalarına başlayacağız. Borsada işlem görecek, fazla emisyon üretenlerin cezalandırılması şeklinde bir sistem olacak.” dedi.
Kurum, Birleşmiş Milletler (BM) İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 27. Taraflar Konferansı’nda (COP27) bir küme gazetecinin sorularını yanıtladı.
Bakan Murat Kurum, COP toplantılarının, BM Kyoto Kontratı, Paris Mutabakatının görüşüldüğü, belirli kararların alındığı, uygulamaların, bilgi, deneyim paylaşımlarının yapıldığı, ülkelerin amaçlarının, projelerinin istişare edildiği bir süreç olduğunu, bu açıdan Türkiye’nin toplantıları önemsediğini ifade etti.
Türkiye’nin iklim değişikliğinde tarihi bir sorumluluğu olmadığını lisana getiren Kurum, 1750-2019 üzere geniş bir tarih aralığındaki ülke emisyonlarına bakıldığında ABD’nin yüzde 24,8, AB’nin yüzde 17, Çin’in yüzde 13, Türkiye’nin ise 0,6 emisyon ürettiğini aktardı.
Yıl bazında ise 2018’de ülke emisyonlarında Çin’in tüm dünya emisyonlarının yüzde 28’ini ürettiğini ifade eden Kurum, en fazla nüfusa sahip ülkelerin çok fazla emisyon ürettiği gibi bir gerçekle karşılaşıldığına işaret etti.
“2030’a geldiğimizde 695 milyon ton emisyon üretmeyi planlıyoruz”
Türkiye’nin sera gazı emisyonlarına bakıldığında, 2020’de 523 milyon ton emisyon üretildiğini, bu oranın referans senaryolarının altında olduğunu belirten Kurum, şu bilgileri paylaştı:
“2020’de 599 milyon ton olması gerekirken gerçekleşen 523 milyon ton. Taahhüdümüzün yüzde 21 altındayız. Kişi başına düşen 6,3 ton emisyon üretmiş oluyoruz. Bu emisyonlara baktığınızda en büyük payı yüzde 70 ile enerji kaynaklı emisyonların oluşturduğunu görüyoruz. Yine diğer sektörlere baktığınızda yüzde 14 tarım, yüzde 12,7’de endüstriyel süreçlerle ve yüzde 3,1 de atık bölümünün emisyonları oluşturduğunu görüyoruz.”
Kurum, 2030’da maksimum emisyonun 695 milyon ton olması hedefiyle çalışmalarını yürüteceklerini belirterek, “Şu an baktığınızda birçok gelişmiş ülke bunun çok daha üzerinde emisyon üretiyor. Münasebetiyle 2030’a geldiğimizde 695 milyon ton emisyon üretmeyi, 2038 yılında da emisyonların en yüksek seviyesine gelmesini planlıyoruz. Pik emisyonlarımız da 2038 yılında görmeyi planlıyoruz.” dedi.
Bakan Kurum, artıştan azaltım kararı aldıklarını, “mutlak azaltım”ın kendileri için şu an öncelikli ve Türkiye’nin lehine bir durum olmadığını vurguladı.
Emisyon Ticaret Sistemi
Bakan Murat Kurum, TBMM’ye gelmesi istenen İklim Kanunu ile Emisyon Ticaret Sistemi’nin de altyapısını oluşturmuş olacaklarını söz ederek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Emisyon Ticaret Sistemi’ni bu yıl sonu inşallah hayata geçireceğiz. 2023 yılı prestijiyle da Emisyon Ticaret Sistemi uygulamalarına başlayacağız. Borsada süreç görecek, fazla emisyon üretenlerin cezalandırılması halinde bir sistem olacak. Tekrar iklim değişikliği ile uğraş eden yani döngüsel ekonomi anlayışı ile yatırım yapan üreticilerimize finans takviyelerimiz olacak. Bu da çok çok değerli. Hem milletlerarası finans kuruluşlarından elde ettiğimiz hem de ülkemizin kalkınma planında yer alan anlayış ile artık bütçemizde yatırım yapanların finansa erişimi daha kolay ve güçlü olacak.”
“Finansman takviyesini tüm bölümlerde kullanıyoruz”
Kurum, Türkiye’nin Paris Anlaşması kapsamında 3 milyar 157 milyon dolarlık finansman desteği aldığını, bunu dış politikada elde ettikleri başarının sonucu olduğunu vurgulayarak, “Bu parayı iklim değişikliği ile gayretimizde kullanıyoruz. Ulaşım, sanayi, yeşil alan, belediyelerin sürdürülebilirlik projeleri başta olmak üzere tüm kesimlerde kullanıyoruz.” dedi.
Türkiye’nin yenilenebilir enerji noktasında çok iyi durumda olduğunu, kurulu gücün yüzde 54’ünü yenilenebilir güçten karşıladıklarını belirten Kurum, gayeleri yakalamak için fosil yakıtların kullanımının azaltıldığı, yenilenebilir güç kaynaklarının, yeni hidrojen teknolojilerinin yaygınlaştırıldığı bir güç siyaseti ile bu çalışmaları Güç ve Alışılmış Kaynaklar Bakanlığı ile yürüttüklerini lisana getirdi.
Bakan Kurum, şunları kaydetti:
“Şu an yeni bir fosil yakıt kaynaklı güç üretim tesisimizin kurulması kelam konusu değil. Dünyada da finansmana erişim noktasında fosil yakıtlarla alakalı zati bir finansman yok. Biz güç gereksinimimizi karşılayacak ve kendi kendine yetecek bir ülke olmak zorundayız. Birtakım ülkeler fosil yakıtlardan ‘şu tarihte çıkacağız’ üzere telaffuzlar yapsa da bu ülkelere baktığınızda aslında hem tarihi sorumlulukları hem de kömürden elde ettikleri güç oranları bizim ülkemizin kat ve kat üzerinde. Hasebiyle bizim için rastgele bir tehlikeli durum kelam konusu değil. Lakin vakit içerisinde fosil yakıt kullanımını da azaltacağız.”
“Alışkanlıklarımızı her alanda değiştirmek zorundayız”
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, iklim değişikliğiyle mücadele konusunda ileride yapay gıdaların üretilmesi düşüncesinin de “şehir efsanesi” olduğunu ifade etti.
Köylere bakıldığında bir döngüselliğin olduğunu belirten Kurum, “Hayvandan süt alırsınız, sütü tereyağı yaparsınız, otları hayvana verirsiniz, hayvanlardan çıkan atığı tezek yaparsınız, yakıt olarak kullanırsınız. O kadar ürkütücü bir tablo yok. Bu çabayı vermezsek yaşanacak bir yerimiz kalmayacak. O yüzden bu çabayı vermek zorundayız, alışkanlıklarımızı her alanda değiştirmek zorundayız.” dedi.
